ruh

Eski Mısırlılar ve Çinliler insanın ruhsal varlığının, kimi Şamanist topluluklarda da görüldüğü gibi, esas olarak iki kısımlı olduğunu kabul etmişlerdir. İnsanın ruhsal varlığını iki kısımlı (biri diğerine aracılık yapar) olarak ele alan kültürlerde, dolayısıyla, vücut da sözkonusu olduğunda, insan varlığının üçlü bir yapıda ele alındığı görülmektedir. Örneğin bazı eski Yunan filozofları da insan varlığını böyle üçlü bir yapıda ele almışlardır: Nous (ruh, zihin),psikhe (?nefes" anlamına gelen, günümüzde psişe terimiyle de belirtilen yaşamsal unsur, psikhos ya da psikhe) ve soma (vücut). Bu üçleme Latince?de spiritus, animus (ya da anima) ve corpus biçimini almıştır. Deneysel Spiritüalizm?de ya da Spiritizm?de ise insan varlığının üçlü yapısı ruh (Fr. esprit), perispri (Fr. perisprit) ve beden (Fr. corps) olarak kabul edilmiştir. İnsan varlığının üçlü bir yapıya sahip olduğu kabul edilen geleneklerden bazıları şunlardır:

• Okültizm geleneğinde ruh?astral beden?fiziksel beden.
• Grek geleneğinde nous-psikhe (psikhos/anemos)-soma.
• Roma geleneğinde spiritus-animus (anima)-corpus.
• Kuzey Afrika geleneğinde ruh-nefes-vücut.
• Çin geleneğinde ch?i (qi) - shen (hun/po) - ching (jing)
• Sâbiîlik geleneğinde nişimta-ruha-pagria.

Çeşitli geleneklerde de insan varlığını oluşturan bu üç unsura denk gelecek şekilde üç ortam, âlem ya da ?plan? biçiminde üçlü bir ayrımın yapıldığı görülmektedir. Bu üçlü sınıflandırmaya geleneklerden şu örnekler verilebilir:

• Hindu geleneğinde tribuvana: Bu (yeryüzü)-Buvas (süptil ?plan?ı temsil eden atmosfer)-Svar (tezahürler-ötesi ?plan?ı temsil eden Gök).
• Şamanizm geleneğinde Yer-Yeraltı-Gök.
• Kelt geleneğinde yeryüzü-ölenlerin bulunduğu yeraltı-zamanın ve mekanın dışındaki âlem Sid.
• Kuzey Amerika kızılderililerinin geleneğinde insanlar âlemi-ölüler âlemi-yukarı âlem.
• Grek geleneğinde yeryüzü-yeraltı âlemi (Hades)-Olimpos.